'जाता पंढरीशी...' पंढरीच्या वारी सोहळ्याचा अनुपम्य समृद्ध ठेवा.
परमपूज्य गुरुवर्य इंद्रजीत देशमुख काकाजींच्या लेखणीतून साकार झालेले 'जाता पंढरीशी' हे पुस्तक आज आषाढी एकादशीच्या निमित्ताने वाचले.परमपूज्य गुरुवर्य डॉ.श्रीकृष्ण देशमुख काकाजींचे प्रासादिक आशीर्वचन, ह.भ.प बाळकृष्ण चौगले महाराज यांची समृद्ध प्रस्तावना आणि मग गुरुवर्य काकाजींच्या सिध्दहस्तलेखणीतून प्रसवलेली शब्दवारी सुरू होते. अखंड आठरा-एकोणीस दिवसांच्या पंढरीच्या वारीचा सुखसोहळा अनुभवण्याचे भाग्य वाचावयास मिळते. एखाद्या गावी जाताना जसे आपण नटून थटून जातो तसे 'जाता पंढरीशी' या ग्रंथातील संत वचनाचे दाखले देत पुढे पुढे सरकणारी अर्थपूर्ण शब्दवारी,देखणी छायाचित्रं,माझ्या वारकऱ्यांच्या प्रसन्न भावमुद्रा,अर्थसुलभ ओघवती भाषा,भावनेने रसरसलेली-ओथंबलेली शब्दरचना असा एकंदरीत जाता पंढरीशी हा ग्रंथ नटून थटून जणू विठ्ठलाच्या भेटीला आपल्यासवे वाचकाला घेऊन जातो आहे असे वाटते. पंढरीची वाट मनाचा ठाव घेते.शब्दांच्या वारीत सकळ वैष्णवजन ,लहानथोर,विठ्ठलनामाचा गजर करत अंगावर पावसाच्या सरी घेत भक्तीरसात चिंब भिजत पंढरीकडे धाव घेणारे वारकरी भेटतात. प्रत्येक क्षणांचा मनांचा वेध घेत प्रत्येक शब्द साक्षात वारीची अनुभूती घडवून आणतो. वारीच्या प्रत्येक दिवसांचा उत्सव जागर मांडतो. _'ज्ञानदेव रचिला पाया तुका झालासे कळस.'_ असा जो संतांचा प्रवास आहे.
संत ज्ञानेश्वर महाराजांपासून,सोपानकाका,संत मुक्ताबाई,संत नामदेव,संत एकनाथ, संत तुकाराम अशा संतांच्या ज्ञान,भक्ती भावार्थाचे निरूपण करत शब्दांच्या पंक्ती वारीचे गोडवे गातात. अवघ्या वैष्णवांची मांदियाळी भेटत जाते.आपणही त्यांच्यात एकरूप होतो ,समरसून जातो.
शब्दे वाचता मी अद्वैतची झालो.
शब्दांच्या संगे मी शब्दची झालो.
हा ग्रंथ वाचताना जणू मी ही त्यातला एक शब्द बनून शब्दांच्या संगे वारीत मिसळून जातो.अखंड वारीचा अनुभव घेत वारकऱ्यांच्या सवे चालतो,अभंग गातो,नाचतो-फेर धरतो. असे शब्दांच्या गोतावळ्यात दंग होऊन जायला होते.
'संत ज्ञानेश्वर महाराज आणि तुकाराम महाराजांचा पालखी सोहळा रिंगण सोहळा यांचे अमोघ वर्णन वाचताना मन भुलून जाते. माझ्या वैष्णवांचा तो थवा,तुकोबांच्या वाटेवरचा धावा,गावोगावीचा विसावा असा वारीचा जिथला तिथला अणुरेणूचा कानोसा घेत चंद्रभागेसारखी ही ओघवती शब्दगंगा अखंड प्रवाहित होत होत अखेर पंढरीशी येऊन मिळते.
लेकरुवाळ्या विठुरायाच्या ओढीने धाव घेणारी वारकरी लेकरं जेंव्हा पंढरपूरात आपल्या लाडक्या मायबाप विठूमाऊलीची भेट घेतात.माय बाप लेकरांच्या भेटीचा तो अपूर्व सोहळा शब्दांशब्दांतूनी असा रंगतो की भागवत धर्माची पताका जशी वारकऱ्यांच्या खांद्यावर डौलाने फडफडते. तसा प्रत्येक शब्द या संपूर्ण सोहळ्याची अर्थपूर्ण संपन्नता आपल्या खांद्यावर पेलून नाचतो.
जाता पंढरीशी ही निखळ आनंददायी शब्दवारी अखेर पांडुरंगचरणी विसावते.
जाता पंढरीशी जाऊनिया आलो.
सावळ्या हरीला पाहुनिया आलो.
माझ्या गुरूंच्या एकेक शब्दांनी माझे बोट धरून अवघी पंढरीची वारी घडवून आणली.
याची देही याची डोळा पाहिला मी अनुपम्य सोहळा_ अशी प्रचिती देणारा हा ग्रंथ म्हणजे वारीच्या समृद्ध संपन्न अनुभवतेचा अनुपम्य ठेवा आहे.
!!राम कृष्ण हरी!!
शिवम साधक - किरण सुभाष चव्हाण (पांगिरे)८८०६७३७५२८.
.jpeg)
