"एक रिकामी ओंजळ कष्टाच्या फुलांनी भरली.
रित्या हातांची अखेर संकटे दूर सरली."
आमच्या गावातील मारुती ज्ञानदेव वांजत्री एक भोळाभाबडं साधंसुधं व्यक्तिमत्त्व.परिस्थिती अगदीच गरिबीची तसाच गरीब स्वभावही. पंढरीचा माळकरी. पंढरीचा वारकरी, पांडुरंगाचा भक्त.अलीकडेचं आमच्या शिवम परिवारात ही माऊली सामील झाली आहे.लग्नसमारंभात उत्तम सनई वादक..भजनात उत्तम हार्मोनियम वादक..आणि कीर्तनात उत्तम पखवाज वादक असा एक हरहुन्नरी कलाकार.. व्यवसायाने वांजत्री असल्याने उपजतच अंगात असणारी संगीतकला..लग्नसराईत वाजवण्याचा परंपरागत व्यवसाय..लग्नाच्या सिजनमध्ये आजूबाजूच्या परिसरातून..खेड्यापाड्यातून वाजवण्याचे विडे मिळायचे त्यातून उदरनिर्वाह चालायचा... पण सध्या ही कोरोनाची महाभयंकर परिस्थिती... लॉकडाऊन त्यामुळे लग्नसराई जवळजवळ बंदच यामुळे रोजगारचं खुंटला..
घरात वृद्ध बाप..बायको आणि तीन कच्चीबच्ची लेकरं असा मारूतीचा संसार... एकूणच हातावरचे पोट..काय करावे..? रोजच्या संसाराला का एक गोष्टी लागतात..? लहान मुलं,दुखणं खुपणं...एकूण सहा खाणारी तोंडे कशी जुळवाजुळव करायची..पण ठरलेलंच मिळेल ते काम करायचं. कुठल्या तरी कामाधंदयात जुटलेली अशी ही मारुतीची जोडी.शेतात मजुरीला जाण्याशिवाय पर्याय नाही..कधी भातात तर कधी ऊसात भांगलणी करायला जायचं.मिळेल तो रोजगार पदरात पाडून घ्यायचा.कधी उदार उसनवारी करायची असे काहीतरी करून रोजची गुजराण सुरू होती..पण तरीही अडचणींची कमतरता काही कमी होत नव्हती..परिस्थिती दिवसेंदिवस कठीण होत होती..आणि शेवटी अगदीच नड पडली तेंव्हा मात्र मारुतीने आमच्या शिवम परिवारातील शिवम साधक श्री.विनायक इंगळे (दादा) यांच्याकडे काहीं पैशांची मागणी केली..तेंव्हा आदरणीय विनायक दादा स्वतः मारुतीच्या घरी गेले. आपुलकीने विचारपूस केली... सर्व परिस्थिती त्यांच्या ध्यानात आली.आणि मग संवेदनशील मनाच्या विनायक दादांनी मारुतीला लागलीच पैशांची मदत तर केली.पण पैसे देताना त्यांच्या मनात असाही विचार होता की, आपण केलेली ही मदत कुठेपर्यंत पुरणार..? आज हे पैसे संपून गेले की उद्या काय करणार..? म्हणून सध्याच्या काळात चार पैसे मिळण्याकरिता मारुतीला काय करता येईल का..?म्हणून त्यांनी स्वस्तात मस्त असा एक पर्याय सुचवला..गावातील लोकांची कपडे ईस्त्री करून देणे म्हणजे लॉंड्रीचा छोटासा व्यवसाय मारुतीने सुरू करावा..मारुतीलाही ते पटले आणि तो राजी झाला.मग काय झाले पुढचे प्रयत्न सुरू..आता चांगल्या कामासाठी वेळ कशाला..? विनायकदादांनीच पुढाकार घेऊन त्यासाठी लागणारे साहित्य ईस्त्री, मोठा बॉक्स टेबल अशी जुळवाजुळव केली..जागेचा प्रश्न होता दादांनी आपल्या प्रशस्त बंगल्यासमोर एका बाजूला हा व्यवसाय सुरू करायला सांगितले.. आणि मग थाटला टेबल.त्यावर ईस्त्री.
अशाप्रकारे 'विठूमाऊली' असे दुकानाचे नामकरण करून उपस्थित लोकांच्या साक्षीने अत्यंत साध्यापध्दतीने नारळ वाढवून उदघाटन केले.
एवढे होत असताना मात्र मारुतीची बायको तिथे उपस्थित नव्हती.ती तर कधीच गेली होती पोटाचा प्रश्न सोडवण्यासाठी दुसऱ्यांच्या शेतात मजुरीला. पण विनायक दादांच्या कुटुंबाने आरतीसह सर्व तयारी केली होती.उपस्थित लोकांचे तोंड गोड करणारी बर्फी सुद्धा विनायक दादांनी मागवून घ्यावी..? दादांच्या पत्नीं सुरेखाताईंनी मारुतीचे औक्षण केले..
ते देखणं क्षण चित्रं कोणत्याही मानवी मनाला सुखावणारं होतं.झाली एकदाशी सुरवात कामाला... ईस्त्री करण्यासाठी पहिला ड्रेस विनायक दादांचाचं.
"मारुती बिनधास्त कामाला सुरुवात कर..ईस्त्री करताना सुरुवातीला काय नुकसान झालं तर माझ्या कपड्याचं होऊ दे..काही हरकत नाही.पण काम करायचं ते मनापासून कर" वरून दादांचा हा प्रेमळ सल्ला. केवढी उदात्त विचारांची प्रेरणेने ओतप्रोत भरलेली ही माणसं म्हणायची...
"जे का रंजले गांजले त्यासी म्हणे जो आपुले.|
तोचि साधु ओळखावा देव तेथेचि मानावा.||"
या ओळींचा अर्थ विनायकदादांच्याकडे बघितल्यावर कळतो.कुठे आहे देव..? देव नाही म्हणता ना ..? तो तर इथेच आहे माणसांत...त्याला मात्र आपण शोधायला चुकतो..त्याचा वास आहे अशा माणसांच्या रुपात..अहो त्या पंढरीच्या विठ्ठलाला काळजी नसेल का आपल्या या भाबड्या भक्ताची. विनायक दादांच्या रूपातूनचं आला ना तो आपल्या भोळाभाबड्या भक्तासाठी धावून..आणि विनायक दादांच्या अर्धांगिनी सुरेखाताई साक्षात रुक्मिणीमाताच या भक्ताचं औक्षण करुन उदंड आशीर्वाद देत होती..खूप मोठ्या हृदयाची देवगुणी माणसं ही, आज मारुतीसारख्या एखाद्या गरीबाचा संसार सावरण्यासाठी पुढे आली.
आपल्यासोबत दुसऱ्याचा संसार सुखाचा करण्यासाठी धडपडणारी.
ही माणसं म्हणजे...
"अवघाची संसार सुखाचा करीन आनंदे भरीन तिन्हीं लोकं.."
माझ्या ज्ञानेश्वर माऊलींचा विचार आचारणात आणून भरभरून जगणारी ही माणसं.विनायक दादा आणि सुरेखाताई आपल्या कुटूंबाच्या अशा उदात्त सत्पात्री कार्याला आमचा सलाम.
त्यांच्यापुढे पसरलेल्या हातांना आज कष्टात गुंतवलेत या माणसांनी. 'विठूमाऊली' या नावाने आता साकारलाय जगण्याचा एक नवा पर्याय.आता तिथे मिळेल मारूतीला आपल्या हक्काच्या कष्टाचं फळ. आता कुणावर विसंबून नको रहायला..ना कुणापुढे हात पसरायला...आता चाखायचं स्वतःच्या कष्टाचं फळ.आता गोडी वाढेल ना संसारात.गोडधोड शिजेल ना घरात.का नाही होणार आता संसार सुखाचा...हा होईल होईल.
लोकहो...
या आपण ही या जमेल तशी मारूतीच्या ह्या नव्याकोऱ्या व्यवसायाला बळ द्या.प्रेरणा द्या.अहो पाच दहा रुपये असे तसे कुठेही कसेही खर्च करतो आपण. पण त्याच पैशांत एखाद्याचा संसार चालणार आहे.आपली कपडे ईस्त्री करून घेण्यासाठी मारुतीकडे या,अगदी रास्त दरात अगदी प्रेमाने आपल्या कपड्यावर ईस्त्रीचा हात फिरवून तो आपल्याला देईल.
मग बघा ईस्त्रीची कपडे घातल्यानंतर जसा वरून रुबाब वाढतो तसा एखाद्या सत्कर्माच्या समाधानाने आपल्या आतल्या चांगुलपणाचाही कसा रुबाब वाढतो.
जय हो मंगल हो..!!
.jpeg)
लाॅकडाऊनच्या काळात असंख्य लोकांसमोर आपल्या उदरनिर्वाहच्या समस्या आल्या त्यातीलच हे एक उदाहरण आपल्या गावातीलच...आलेली समस्या व त्यावर मात करण्याची धडपडत आणि त्यासाठी मदतीला धावून आलेली समाजभान जपनारी मंडळी...हे किरण सरांनी अगदी छानपणे शब्दबद्ध केलय...नवीन व्यवसायासाठी मारुतीला मनापासून शुभेच्छा
उत्तर द्याहटवाखूप छान वर्णन आणि योग्य अशी शब्दांची मांडणी...असेच लेखन पुढे चालू ठेवा...we proud of you...🙏🙏🙏🙏🙏
उत्तर द्याहटवाएकमेका साहय करू अवघे धरु सुपंथ या उक्तीची समाजात अगदी योग्य रुजवण होण्यास नक्कीच प्रेरणादायी आहे 👍👍👍👍👍
उत्तर द्याहटवामारुतीच्या संसाराला कायमस्वरुपी हातभार लागेल अशी विनायक इंगळे यांनी मदत केली. त्याबद्दल त्यांना दाद दिली पाहिजे.समाजातील चांगुलपणा आपण प्रकाशात आणला,त्याबद्दल आपलेही कौतुक आहे.
उत्तर द्याहटवामारुतीच्या संसाराला कायमस्वरुपी हातभार लागेल अशी विनायक इंगळे यांनी मदत केली. त्याबद्दल त्यांना दाद दिली पाहिजे.समाजातील चांगुलपणा आपण प्रकाशात आणला,त्याबद्दल आपलेही कौतुक आहे.
उत्तर द्याहटवा―धनाजी माळी.
सर्वांना धन्यवाद
उत्तर द्याहटवाकिरणदादा आपल्या कृतीशील व सृजनशील नेतृत्वाला शिवम परिवाराच्या वतीने कोटी कोटी प्रणाम....
उत्तर द्याहटवामारुती दादांना नवीन व्यवसायास हार्दिक शुभेच्छा💐💐👍
खुप खुप धन्यवाद माऊली👍
उत्तर द्याहटवा