वाचक प्रतिक्रिया - शिक्षण क्षेत्रातील विदारक सत्य विनाअनुदानितची संघर्षगाथा - प्रा.डॉ. संजीवनी शिरगुप्पे

शिक्षण क्षेत्रातील विदारक सत्य विनाअनुदानितची संघर्षगाथा - प्रा.डॉ. संजीवनी शिरगुप्पे.

                       ही लढाई आम्ही जिंकूच शंभर टक्के अनुदान हा आमचा हक्क मुखपृष्ठावर लाल व काळ्या रंगाच्या वापराने लक्ष वेधून घेणारे शीर्षकवजा शब्द दाखवतात शिक्षकांचा निर्धार किरण चव्हाण यांनी आपल्या अभ्यासपूर्ण विवेचनाद्वारे केलेली जनजागृती व विनाअनुदानित शिक्षकांच्या व्यथांना वाचा फोडण्याचे महत्वाचे काम केले आहे. शिक्षणक्षेत्रातील विचारवंत व कार्यकर्ता श्री. हेरंब कुलकर्णी यांनी आपल्या अभ्यासपूर्ण प्रस्तावनेचा शेवट या शब्दात केला आहे, एकाचवेळी बुद्धीने भावनेने लिहिलेली ही वेदनेची बखर आहे', यातच या पुस्तकाचे सार आलेले आहे. 

                            लेखक किरण चव्हाण यांनी आपल्या मनोगतामध्ये लिहिलेले आहे की या विनाअनुदानित शिक्षकांच्या व्यथेचं एकेक पान जोडत गेलो तर संघर्षाची गाथा होऊन जाईल', आणि खरंच ही संघर्षगाथा तयार झाली.विनाअनुदानित धोरण म्हणजे काय इथपासून सुरुवात झाली की आपल्याला कळतात या धोरणाचे झालेले दुष्परिणाम. एकेका शिक्षकाची होणारी होरपळ, दीर्घकाळ विनावेतन काम करताना कुटुंबाची झालेली होरपळ, सातत्याने आर्थिक विवंचनेत राहिल्याने झालेले मानसिक आघात, त्यातून होणाऱ्या आत्महत्या, त्यांच्या पश्चात त्यांच्या कुटुंबाची झालेली परवड, पोटापाण्यासाठी बाहेर मोलमजुरी करून, शेतात काम करुन शिकवण्याचे काम करणारे हतबल शिक्षक, ग्रामीण व शहरी दोन्ही भागात विनाअनुदानित शिक्षकांच्या वेदना भयंकरच आहेत. रक्षाबंधन व भाऊबीज या दोन सणांना बहिणीला साधी शंभर दोनशे रुपयांची साडी सुद्धा न देऊ शकणारे शिक्षक, बिनपगारी फुल अधिकारी म्हणून हिणवले जाणारे शिक्षक ... अशा कितीतरी वेदना, हुंकार पानोपानी वाचायला मिळतात.

विनाअनुदानित शिक्षकांची संघर्षगाथा अगदी सुसंगतपणे सगळ्या गोष्टींचा उलगडा करत जाते ते केवळ किरण चव्हाण यांच्या अभ्यासपूर्ण तसेच सोप्या व ओघवत्या भाषेमुळे. या संघर्षाच्या मुळापर्यंत घेऊन जाण्यात लेखक यशस्वी होतो.  'चला हवा येऊ द्या' या कार्यक्रमात डिसले गुरुजींच्यासमोर विरोधाभास दाखविणारे एक पत्र अरविंद जगताप ( पत्रवाचन - सागर कारंडे) यांनी सादर केले होते. ज्या महाराष्ट्रात एक शिक्षक आपल्या कर्तृत्वाने जागतिक पातळीवर सर्वोत्कृष्ट शिक्षक ठरु शकतो, त्याच महाराष्ट्रात आज विनाअनुदानित शिक्षकांच्या वाट्याला किती निकृष्ट परिस्थिती आली आहे हे दाहक सत्य त्यांनी मांडले होते. संघटना व आंदोलनांनी हा प्रश्न सुटलेला नाही. एकीचे बळ दाखवूनच हा प्रश्न सुटू शकतो, हे लेखकाचे म्हणणे गांभीर्याने घेतले पाहिजे. यात संस्था व संस्थाचालकांची भूमिका ही सरंजाम पद्धतीची आहे. शिक्षकांची पिळवणूक ही वेठबिगारांपेक्षाही भयानक आहे. अर्थात काही संस्था व संस्थाचालक याला अपवाद आहेत. पण मुळात पदवीधरांची वाढती संख्या व नोकऱ्यांची घटती संख्या हा प्रश्न आणखीनच जटील बनवत आहे.

               महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री मा. उद्धवजी ठाकरे यांना लेखकाने हृदयस्पर्शी पत्र लिहिले आहे. पंतप्रधान मोदींनाही हिंदीमध्ये पत्र लिहून विनाअनुदानित शिक्षकांची सद्यस्थिती विशद केली आहे. पण खाजगीकरणाकडे झुकलेले व अनेक ज्वलंत प्रश्नांवर उदासीनता दाखवणारे हे सरकार विनाअनुदानित शिक्षकांना न्याय देऊ शकेल असे दुरान्वयानेदेखील वाटत नाही.

                          लेखक व शिक्षक श्री. किरण चव्हाण यांचे अभिनंदन करायलाच हवे. या प्रश्नाचा त्यांनी सर्वांगिण आढावा घेतला आहे. कोणताही प्रश्न सुटू शकतो व तोडगा निघू शकतो यावर ठाम विश्वास असणाऱ्या लेखकाने घेताना या क्षेत्रातील विचारवंतांचे, नामवंतांचे विचार नोंदविले आहेत. सरकारने तातडीने पावले उचलून शैक्षणिक क्षेत्राची होणारी वाताहत थांबवण्यासाठी विनाअनुदानित शिक्षकांचा प्रश्न मार्गी लावला पाहिजे. सरकारने संवेदनशीलता दाखवून हा दीर्घकाळ प्रलंबित असलेला प्रश्न सोडविण्यासाठी प्रयत्न करणे अत्यावश्यक आहे. दोन पिढ्या घडविणार्या शिक्षकाचा आर्थिक प्रश्न जर सरकार सोडवू शकले तर ते नक्कीच अभिनंदनास पात्र ठरतील. समाज घडविणार्या शिक्षकांना न्याय व सन्मान देण्याची आज अत्यंत निकड आहे. समाजातील सगळ्याच घटकांनी हा संघर्ष आपलाच आहे असे मानून या संघर्षांत भाग घेतला पाहिजे. हा संघर्ष आपलाच आहे असे मानून या संघर्षाची धार वाढवायला हवी व सरकारला झुकवायला हवे. 

 प्रा.डॉ. संजीवनी शिरगुप्पे दौंड जि. पुणे

-----------------------------------------------------

विनाअनुदानितची संघर्षगाथा

पुस्तकासाठी संपर्क :

किरण चव्हाण.

८८०६७३७५२८.